Bir önceki yazıda Robotların istihdam alanındaki yükselişlerini ve işsizlik ihtimalini
ortaya koymuş ve yazımızı şu sözlerle tamamlamıştık :
“Yeni dönemin insanı, bu farklı uğraşların gerektirdiği yeni iş ve meslekler için yeni
yetkinlik ve becerilere sahip olmak zorunda kalacak. Bu yeni beceri ve yetkinliklere
sahip olanlar için yeni fırsatlar doğarken diğerleri için işler çok zorlaşacak.”
Peki nedir bu “21. Yüzyıl becerileri” denilen beceri ve yetkinlikler ? İş dünyası,
şirketler/kurumlar kişilerden, yeni mezunlardan ne bekliyor?
Bu konuda Dünya Ekonomik Forumunun 2015 ve 2020 sonuçları karşılaştırması
önemli ipuçları veriyor:
volution/
Karmaşık problem çözme 1. Sırayı korurken, Eleştirel düşünme 2 sıra yukarı çıkıp 2.
Sırayı alıyor. En önemlisi Yaratıcılık becerisinin 10. Sıradan 7 sıra yükselerek 3.
Sıraya çıkması. Bu arada yine önemli iki beceri liste dışından 6. Sıradan Duygusal
Zeka ve 10. Sıradan Bilişsel Esnekliğin girmiş olması da çok önemli.
Peki bunlar ne ifade ediyor?
Bunu tartışmadan önce çok yakınlarda yapılan bir başka araştırma sonuçlarını ele
almakta yarar var. Phoenix Üniversitesi Gelecek Enstitüsünün ortaya koyduğu
Gelecek için beceriler 2020 raporu yeni ipuçları veriyor. 2 Bu rapor aynı zamanda çıkış
yolunu da gösteriyor.
Raporda önümüzdeki 10 yılda iş dünyasında belirleyici olacak 10 beceriyi şu şekilde
ele alıyor :
http://www.iftf.org/uploads/media/SR-1382A_UPRI_future_work_skills_sm.pdf
1 – Sezgi kabiliyeti,
2- Sosyal zekâ
3- Özgün ve uyarlanabilir düşünme
4- Kültürlerarası yeterlilik
5- Sayısal düşünme
6- Yeni medya okuryazarlığı
7- Disiplinlerarası hareket edebilme
8- Bilişsel yüklenme yönetimi
9- Görsel işbirliği
10- Tasarım zihniyeti
Ben bunların ilk üçü üzerinde duracağım.
Sezme kabiliyeti
Robotlar ve makineler üretim ve hizmet sektörlerinin bazılarında insanların yerini
almış olabilir, ancak söylenenlerin ardındaki derin anlamı ve önemi görebilme olarak
tanımlanabilecek olan sezme kabiliyeti becerisine hala çok uzaklar. Dolayısıyla
2020’de makinelerin sahip olmadığı sezme kabiliyeti yüksek insanlar kritik karar
verme anlarında ön plana çıkacak ve değerli olacaklar.
Sosyal Zeka
Diğer insanlarla direkt ve derin bir yolla bağlantıya geçme, onların reaksiyonlarını
anlama ve bunlara uyum sağlama becerisi olarak ifade edilebilecek olan, sosyal
zekâsı yüksek insanlar, kendi ve çevrelerindeki duyguları hızlı bir şekilde
değerlendirebiliyor ve buna göre kendi davranış ve tutumlarını ayarlayabiliyorlar.
İşbirlikleri ve güvenilir ilişkiler kurma, geniş insan gruplarıyla ortaklı kurma ve birlikte
çalışma için de sosyal zekâya ihtiyacımız var. Gelişmiş bir sosyal zekâ makinelere
karşı insanlara her zaman avantaj sağlayacak.
Özgün ve uyarlanabilir düşünme
Özgün ve uyarlanabilir düşünme becerisi, farklı sektörlerdeki değişime uyum
sağlayabilme yeteneğine sahip gençlerin gelecekte kariyer yollarında daha kolay
başa çıkabileceklerini gösteriyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Prof.
Dr. David Autor, özellikle yüksek beceri gerektiren iş alanlarında ‘durumlara adapte
olabilme’ becerisinin gelecekte büyük önem kazanacağını belirtiyor. Yani
beklenmedik bir anda gelişen yeni bir duruma yanıt verebilme becerisi, ileriki yıllarda
günümüzün gençlerinden beklenen becerilerden biri olacak.
Dünya Ekonomik Forumunun yaptığı araştırma ile birleştirdiğimizde, gelecekte, sezgi
kabiliyeti, duygusal ve sosyal zekaları yüksek, esnek, hızla değişen koşullara adapte
olabilen, yaratıcılık ve tasarım becerileri üst düzeyde olan ve eleştirel düşünebilen,
karmaşık problem çözme yeteneğine sahip kişiler iş dünyasında aranan kişiler
olacaklar.
Dikkat edilirse, bunların hiçbiri teknik ve bilişsel bilgiyi kapsamıyor. Bilgiye sahip
olmaktan çok bilgiye ulaşabilme, onu analiz edebilme ve gerçek, değerli bilgiyi
diğerlerinden ayırt edebilme becerisi önemli.
Ve bu becerilerin hiçbirine bilgi yüklemeye dayalı eğitim sistemleri ile ulaşılamıyor. Bu
beceriler, hayat içinde, deneyerek, dahil olarak ve deneyimle kazanılıyor.
Bu da gençlerin önümüzdeki dönemde kariyer yol haritalarını çizerken artık “iyi bir
üniversiteden ya da bölümden mezun olmak” yerine bu becerilere sahip olmayı
gündemlerinin birinci sırasına koymaları gerektiğini gösteriyor.
Bir başka yazıda, bu becerilere sahip olmak ne demektir ve bu beceriler nasıl geliştirilebilir, ya da korunabilir, bunlara değinebiliriz.
Kamil Kasacı
Kariyer Danışmanı
Not : Bu yazı 18 Ağustos 2018’de geleceksimdi.com web sitesinde yayınlanmıştır.
